"ادامه از مطالب قبل "
*ب:اهل بیت و اصحاب آرمیدگان بقیع
1.فرزند حضرت پیغمبر – ابراهیم(ع)
بقیع: بیت الاحزان غم های بی شمار آل الله است، محل اشک های سوزان پیامبر(ص) در غم ابراهیم(ع) است! ابراهیمی که جای اسماعیل(ع) را گرفت و پسری به نام ابراهیم قربانی تقدیر پدری به نام محمد(ص) شد! پسری که تنها برای غنچه بودن به دنیا آمده بود، همانند علی اصغر(ع) که برای غنچگی به دنیا آمده بود؛ غنچه ای که نابهنگام به خزان نشست! ابراهیم(ع) آمده بود تا دل پیامبر(ص) را چند ماهی گرفتار لبخند خویش سازد؛ گرفتار لحظات شیرینی که برای حضرت رسول(ص) با آن دل رئوف و مهربانش شیرینی صد چندان داشت.
بقیع یادمان اندوه پیامبری ست که با دست خویش پسر هجده ماهه اش را به آغوش خاک سپرد، تا روزی دختر هجده ساله اش نیز به او بپیوندد!
دختری که یادگار تلخ ترین مرثیه ها در تاریخ اسلام؛ دختری که با غم های دیده و نادیده فراوان!
می ایستی و درود می فرستی به مزاری که حق نزدیک شدن به آن را نداری: السلام علیک یابن رسول الله(ص)! درود بر تو ای فرزند رسول خدا، ای ابراهیم!
2.ام سلمه
بقیع نه تنها مزار غریبانه دختران حضرت رسول(ص)، رقیه، زینب و ام الکلثوم(علیهم السلام) است که مزار غریب بانویی از تبار نور است؛ بانویی بی بدیل در ایمان و معرفت، اخلاق و بصیرت، قرب و منزلت به خدا و رسولش! که نام باشکوهش را در دفتر معرفت روزگار، همیشه قرین با صداقت می توان یافت. ام سلمه(س)، همسر فاضله پیامبر عشق و ایمان محمد مصطفی(ص)!
ام سلمه(س)، ام المومنین، مادری که بعد از حضرت خدیجه(س) مهربان ترین مادر برای حضرت زهرا(س) بود. مهرش با مهر زهرا(س) عجین شده و خانه اش محل نزول رحمت الهی بود؛ به گونه ای محل نزول آیه تطهیر شد. خانه ای که قنداقه حسین(ع) را در آغوش پیامبر(ص) به تماشا نشست و بانویی که از اسرار شهادت امام حسین(ع) باخبر بود.
بانویی که راوی حدیث نبوی بود و با انفاس قدسی اش جز به راستی و راستگویی روی نیاورد! با علی(ع) و آرمان های پیامبر(ص) همراه ماند و از کودکی تا شهادت زهرای مرضیه(س) یاورش بود. عارف رسالت بود و حامی ولایت باقی ماند و در تیرگی دل ها، نگاهش را با نور جمال زهرا(س) گره زد و به پاس معرفتش، نام و یادش با جاودانگی عجین شد!
معرفتش به رسالت و امامت چنان بود که هیچ گاه با فتنه گران همراه نشد و با فریب کاران به زبان تنبیه و نصیحت صحبت کرد! قاسطین و ناکثین را از آتش فتنه برحذر داشت و مهر مادری را به جای آورد!
بانویی از تبار نور، که اسرار الهی را حفظ کرد و اسرار شهادت مظلوم کربلا را برای اهل ایمان فاش کرد تا اهالی ایمان به عنایات حضرت حق نسبت به اولیای خویش آگاه شوند!
چنان امانت دار بود که حضرت حسین(ع) وصیت خویش را به او سپرد و او را مادر خطاب کرد. آری،مادری که مهربان ترین مادر برای زهرای مرضیه در سخت ترین زمان های عمرش بود! درود خداوند بر تو ای همسر مهربان پیامبر(ص)! بانوی بافضیلت؛ بانوی عشق و ایمان! ام سلمه(ص)!
بگذار تربت بی شمع و چراغت، خاموش بماند، اما تک تک ستون های مرمرین مسجدالنبی می دانند که حق با کیست! و حق با که خواهد بود، آن گاه که پرده از روی کارها بیافتاد و صبح دوباره از کنار کعبه طلوع کند!
3.حضرت فاطمه بنت اسد(س)
همگان دیدند که وارد خانه خدا شد و سه روز حرم امن الهی از تمام بیگانگان تهی شد، تا هیچ نامحرمی قدم به حریم حرم نگذارد. سه روز حرم امن،میهمان خاتون گرانقدر ابوطالب(ع) بود تا خداوند پرده از روی اسرار بردارد و رمز حضور بانوی هاشمی را، در کعبه آشکار کند. آنگاه نفس ها در سینه همگان به شماره افتاد و شگفتی از چشم ها به دل ها افتاد و زبان ها از حیرت خشکیدند و دیوار کعبه شکافته شد! اینک زمان خروج فاطمه بنت اسد(س) از خانه کعبه بود. پای از "رکن یمانی" بیرون گذاشت، با کودکی در آغوش!
کودکی نه مثل دیگر کودکان، مظهر عجائب دو جهان! مظهر تمام عواطف انسانی، خیر مطلق و حق مسلّم، که تنها در برابر حق خداوند تسلیم بود و بس!
فاطمه بنت اسد(س) آن روز علی مرتضی(ع) را در آغوش داشت، علی!
فاطمه(س) تنها، مادر علی(ع) نبود که پیامبر(ص) نیز او را "مادر" می نامید!
تنها افتخار همسر ابوطالب افتخار مادری علی(ع) نبود؛ که از هشت سالگی پیامبر اعظم(ص) تربیت او به عهده فاطمه(س) بود. افتخار تربیت یگانه پیامبری که رحمة للعالمین است و مایه مباهات تمام انسان های مومن در نقطه نقطه گیتی!
آری، شکوه نام و یاد حضرت فاطمه بنت اسد(س) با نام و یاد پیامبر و علی(علیهم السلام) عجین شده است و عجین خواهد ماند؛ چه در بقیع بدون بارگاه باشد یا نباشد!
کدامین شکوه از این بالاتر، که هنگام به خاک سپاری اش، پیامبر(ص) بر او گریست و فرمود: خدا رحمتت کند، مادر! و با پیراهن مبارکش او را کفن کرد؛ آن گاه در مزار او آرامید، تا خاک با گوهر وجودش به احترام رفتار کند. حتی در حقش دعا فرموده، طلب مغفرت کرد. مغفرت برای کسی که خودش همچو مادری مهربان بود و فرزندانش همچو برادرانی مهربانتر! چه برادری مهربان تر از علی(ع) برای پیامبر(ص)! که تمام هستی خویش را بارها با پاکبازی نثار پیامبر دین و آرمان او کرد.
سزاوار است از چنان مادری، چنین فرزندی!
چگونه می توان از کنار پنجره های آهنی بقیع دل کند؟! بی آن که یادی از خاتون گرانمایه اسلام حضرت فاطمه بنت اسد(س)، کرده باشی! مادری که مزارش نزدیک به مزار فرزندان خویش – ائمه مظلوم بقیع است! دست ادب به سینه می گذاری و با خشوع و تواضع کلام درود می فرستی به بانوی بی نظیری که مادر و مربی پیامبر و علی(ع) بود؛ بانویی که هم ادیب بود و هم اهل روایت، هم فقیه بود و هم اهل جود و کرامت، در علم و اندیشه همان قدر توانا بود؛ که در خانه داری و تربیت مردان بی نظیری چون محمد و علی(ع)!
محبتش به پیامبر(ص) سرشار و به آرمان های الهی او سرشارتر بود. نام آسمانی اش جاودان و یاد جاودانه هایش شکوه دل ها باد!
4.حضرت ام البنین(س)
وارث بیتالاحزان[2]
... مینشست و میگریست. مویه کنان در غمی که سنگینی آن را آسمان تحمل نمیتوانست کرد!
چگونه میتواند مادری، غم بیکسی خود مویه کند! آن گاه «ام البنین اش» گویند! گویی وارث «فاطمه علیهاالسلام» بودن، دلی پر شراری هم میخواهد تا بتواند چراغ «بیت الاحزان» زهرایی را روشن نگه دارد.
این لیاقت را بهایی باید پرداخت. برای هاجر شدن باید از اسماعیل گذشت! آن هم نه یکی بلکه چهار تن را باید قربانی حرم دوست جل جلاله کرد تا وارث حرم اولیاء شد!
اینک بیت الاحزان، وارثی سترگ یافته است، مادر عباس علیهالسلام قمر بنی هاشم.
دریغا! به حال و روزت دنیا! دریغا! دیگر چه کسی میتواند وصف قامت فرزند نزد مادر کند؟!
دیگر چگونه میتواند به زلال جاری آبها بنگرد و شمع وجودش از داغ عطی «عباس علیهالسلام» آب نشود؟
آن روز که بشارت ولادت فرزندان، آگاه از سرّاللّه نبود،
آگاه ز رموز اسرار علوی علیهالسلام نبود، پهلوان خویش به تماشا مینشست و لبخند رضایت چهرهاش را میپوشانید. گویی نمیدانست آن بازوان سترگ را، آن سینه بستر را، آن قامت دلارای الهی را تنها برای اسماعیل شدن آفریدهاند؛
آن هم اسماعیلی که قربانی اش، زیباترین قربانی نزد خداوند است.
چگونه میتوانست نگرید و ارث بیت الاحزان، و ارث گریههای نهان و آشکار زهرا علیهاالسلام؛ وارث خانهای که تجربه هایش با ذاغ و اشک و آتش عجیب شده بود.
5.حضرت رباب بنت امرءالقیس(س)
با کودکی بیست روزه در آغوش از مدینه با امام(ع) راهی شد، راهی قربانگاه کودکش، منای فرزند نازنینش، مسلخ غنچه نوشکفته اش! هیچ کس همچو او نبود؛ در شرایط او نبود، نه کودکش تاب مسافرت داشت، نه خودش! اما عشق هم مشکل فزاست، هم مشکل گشا! عشق اکسیر تمام حرکت هاست! حرکت کرد و با کاروان کربلا تا عمق ماجرا پیش رفت؛ تا آن جا که وقتی شام غریبان چشم به گهواره خالی دوخت، از سویدای دل داغ علی اصغرش جوشید، تازه به یاد آورد که آن روز صبح چه اتفاقی افتاده است! دیگر نه امامی در کنار بود که عشق اولین و آخرینش بود؛ نه فرزند نازنینی که تمام زندگی اش!
دیگر برای "رباب(س)" جز "سکینه(س)" فرزندی و جز غم مونسی وجود نداشت، از مدینه تا کربلا با عشق امام و تبسم فرزند زیست و هیچ رنجی از سفر ندید؛ ولی از کبلا تا کوفه و شام، دیگر از رباب(س)، جز قامتی شکسته و دلی زخمی، اثری به جا نمانده بود.
مویه کرد و گریست، و در کربلا یک سال نه زیر سایبان رفت و نه سایبانی برگزید!
عشق امام حسین(ع) چنان در دلش جای گرفته بود که آن را با تمام دنیای نامحرمان عوض نکرد تا همچون زینب(س) دلباخته شهید کربلا، یار و یاور او در طول زندگی – بیش از یک سال در اندوه سوگ او تاب نیاورد.
حضرت رباب(س) را اندوه سوگ فرزند از یک سو و اندوه شویِ دلارایش از سوی دیگر چنان افسرد؛ که گل زندگی اش پس از یک سال از ماجرای کربلا، پژمرد!
و آن گاه در ملکوت بقیع مأوایی جاودانه برگزید تا همنوا با بیت الاحزان زهرا(س) در سوگ فرزند تا قیامت مویه کند!
هر که وارد بقیع می شود؛ چگونه می تواند مادر داغ دیده ای را به نیاورد که غنچه نورسته اش را در ظهر گرم عاشورا به آغوش خاک سپرد؛ آن هم با تنی غرق به خون!
سلام بر تو ای بانوی صبر، که عاشقانه سوختی و شرار دلت باعث شکوه عاشورا شد.
سلام بر تو و لحظه های پر اندوهت که در تک تک ابیات مرثیه هایت به عینیت نشست!
سلام بر تو و علی اصغرت که مسیر تاریخ را در کربلا عوض کرد و خون پاکش آسمان را تا ابد عزادار خویش ساخت!
درود بر تو و نجوای اندوهت؛ که هنوز هم از فضای غریبانه بقیع به گوش می رسد و مشام زائران بهشت بقیع را پر از عطر "کربلا" می کند!
??
6. حضرت ام الکلثوم
بقیع: مزار ام الکلثوم است؛مزار بانویی که پیش از حضرت زینب به اسارت رفت !
اسیر خانه ی مردی شد که دشمن مادر بزرگوارش بود!
با غریبانه های مادر چنان مظلومانه ساخت، که همچون شمع سوخت و آب شد!
عاقبت در کنار مادر مظلومه اش زهرای مرضیه (س) غریبانه و مظلومانه خفت
و با وارثان اشک و غربت همراه شد. یادش قرین درود آسمانیان باد.آمین
7. حضرت سکینه بنت الحسین(علیهم السلام)
- مجالی برای واژه ها نیست در سرودن از تو:
ای همیشه بشکوه، ای همیشه عاشق ترین، مظلومه ی عالم،
دخت حسین (س)، تبلور اشک های وداع، آیینه ی آب و عطش، جان شیفته ی سقا، آفتاب عصمت کربلا!
چگونه از تو بگویم، بانو؛ دخت همیشه باوقار شهادت؛ صبور لحظه های تلخ اسارت؛ تویی که تمام خوبی های عالم پیش رویت زانوی ادب بر زمین زده است.
از جهاد تا شهادت، چگونه می توان نقش تو را انکار کرد؟ آنجا که راوی صدها حدیث از ناگفته های قیام و اسارت شدی.
آنجا که نام بلندت بر تارک "ادبیات عرب" درخشید؛
آنجا که شعر، دست بوس تمام "عینیت" های مرثیه ات شد؛
آنجا که عشق، سرمشق خویش را با نام مبارک تو آغاز کرد؛
ای دخت مصیبت ها؛ ای صبورترین نگاه روییده از اشک ها؛ ای سکینه ی عشق و ادب!
- کدامین "ذهنیت" می تواند به "عینیت" اندوه هایت برسد، آن گاه که آسمان چادر شب را بر سر شام غریبان کشید و تو به گاهواره ی خالی خیره ماندی؛
- کدامین عطر مشام ناشکیب تو را به جستجو وا می داشت؟!
- کدامین مرثیه می توانست وسعت اندوه تو را در سوگ عزیزانت توصیف کند؟!
- کدامین فضا می توانست تو را از هوای میدان بیرون بیاورد؟!
کدامین پنجره می توانست سوز نگاه منتظرت را به سمت "فرات" نخواند؟!
- کدامین پرده می توانست غروب گاهان گودال قتلگاه را در نگاه تو بپوشاند؟!
- کدامین تصویر می توانست جایگزین بازگشت برادر از میدان باشد؟!
- کدامین، آیینه می توانست خاطرات واپسین وداع را از ذهن نگاهت بزداید؟!
... کدامین داغ می توانست جایگزین لحظه های تلخ اسارت بشود.
چگونه با "عینیت" مرثیه هایت زیستی؟! سلام بر تو و سلام بر لحظه لحظه ی زندگی ات.
بانو، حاشا که شکیبایی ات را با "صبر ایوب (ع)" سنجید!
تو صبورترین بانو همچو زینب (س) در طول تاریخی!
تو شکیباترین شاعر در مرثیه های عاشورایی هستی!
درود بر تو که مرثیه هایت به عشق جان بخشیدند!
وای بر من که هنوز مانده ام با کدامین مرثیه آغاز کنم سوگ تو را!
- آن شب چند بار صدای گریه بیدارت کرد، بانو، شب تلخ شام غریبان؛
بگو، چگونه برای "رقیه (س)" از پدر گفتی؟! چگونه تنهایی خویش را در آیینه ی گودال به تماشا نشستی؟!
تا جایی که ماه بر تو گریست و آفتاب از شرم پنهان شد!
- یادت بشکوه، از سپیدگاهان پرندین مدینه، تا شامگاهان تیره ی شام!
- یادت بشکوه، تا واپسین صبحی که با پیام ظهور همراه خواهد شد!
صلی الله علیک یا بنت الحسین (ع)!
صلی الله علیک یا بنت السکینة والوقار!
??
8.حضرت فاطمه دختر امام حسین
وقتی سخن با یاد تو آغاز می شود، وقتی قلم به شوق تو می نگارد، وقتی دلم به فکر ساختن چامه ای سترگ و پرداختن واژهایی ژرف و شگرف می افتد؛آنگاه عظمت و شکوه نامت همچون خورشید،چشم هایم را به فراوانی نورفرامی خواند و من غرق در کلمات آسمانی ، به تو می اندیشم : بانویی که با شکیبایی ، مصداق آیات بلند عصمت شد و بامتانت لاهوتی اش ، ناسوتیان مغرور از کشتن را، زبون ساخت.
بانو، ای کوثر شکیبایی زهرا (س)؛ از کدامین «صبر جمیل» تو باید گفت که شکوه وقارت را، قلم ها عاجز از نگارش و زبان ها ناتوان از گویش اند!
چنان شکیبا و توانابودی؛ که از داغ مصایب تو، صدای ناله از زنجیرها برخاست؛ ولی هیچ شِکوه ای بر زبان تو جاری نگشت و هیچ مویه ای از داغ دلت نجوشید،تا نشان عجز تو پیش دشمن باشد؛ درودمان بر توباد ،درود !
بانوی وقار و شکیبایی، ای آیینه دار عصمت خداوند در کاروان عشق،شکوهت را مجال بیان نیست؛ بسا که رفیع است مقام شریفت!
بی سبب نیست، که آسمانیان التجا به دامان شکوهت برده و زمینیان دخیل به نام آسمانی ات ، که هم نام فاطمه زهراست می بندند!
بقیع به همراهی با تو می بالد و کربلا همیشه معطر از عطر نام و یاد توست. که از مدینه تا دمشق؛ از تل زینبیه تا کاخ ویران یزید(لعن)؛ از کوفه تا مدینه، از زمین تا آسمان، از بقیع تا بهشت؛ از دل ارادتمند ما، تا حریم مشکل گشای نامت؛ همه جا این شکوه بی همانند نام پدر توست؛ که جاری است. پدری تورا بسیار دوست می داشت ! پدری حتی نام تورا ،هم نام مادر مظلومه خویش انتخاب کرده بود.چه شکوهی دارد هم نامی با دخت پیامبر(ص) ، فاطمه ی زهرا ؟!
وقتی صدای شیهه ی ذوالجناح آمد ،
آسیمه سر، همراه عمه، به سمت تلّ زینبیه دویدی و نگاهت به گودال قتلگاه دوخته شد.
و فرشتگان با فریاد "وامصیبتا "، "وامحمدا (ص)"، "واعلیا " زینب را ، تورا و بانوان حرم راهمراهی کردند؛ اما شما نه توان رفتن داشتیدد، نه توان ماندن! نه توان گریه دارد، نه تاب فریاد!
9.و دیگر آرمیدگان در بقیع
بقیع، دارالمومنین است، محل ارواح ملکوتی کسانی است که از تبار نورند و از اهالی ایمان، از عثمان بن مظعون – سلحشور میدان بدر – که پیامبر(ص) در هنگام مرگش صورت به صورت او گذاشت و غریبانه مویه کرد؛ تا مدفن حلیمه سعدیه – دایه حضرت رسول در خردسالی – که هنگام زیارت پیامبر(ص)، حضرت به پا می خاست و عبای خویش فرش راهش می کرد.
مزارستان عقیل برادر مولا(ع) و عبداله بن جعفر، برادر زاده و داماد حضرت علی ست!
برادری که مسلم مظلوم و شهیدش در کوفه و جسم فرزندان بی سر شهیدش در کربلا، نشان ایثار برادر و برادرزادگان به ساحت امامت و ولایت است!
همان گونه که فرزندان عبداله – محمد و عون – در کربلا یادگاران ایثار عبداله به جعفرند، یادگاران تعهد زینب(س) به برادر مظلوم خویش اند.
بقیع: محل دفن نخستین زائر بامعرفت و کمال کربلا، "جابر" است، جابر بن عبدالله انصاری! یار پیامبر(ص) و یاور علی(ع)، ایمانش به رسالت ستودنی و به امامت بیش از همه بود؛ در کنار پیامبر(ص) و ائمه شیعه(علیهم السلام) تا زمان حضرت باقرالعلوم(ع) باقی ماند. نخستین زائر کربلا بامعرفت و ایمان وصف ناپذیر، اربعین شهید کربلا را با مویه های عاشقانه خویش رنگی دیگر بخشید!
در کنار تربت امام(ع) چنان گریست که گویی آسمان و زمین را به گریه واداشته است و اکنون در کنار تربت ناپیدایش باید گریست، باید به پاس آن همه ایمان و معرفت گریست و یادش را با احترام و ادب همراه کرد، چرا که او با ادب و احترام به زیارت حرم امام حسین(ع) پاگذاشت. و بقیع؛ مزار عموی پیامبر(ص) عباس و عمه های معظم ایشان است .
??
. [1] . بیدل دهلوى.
[2] . استاد سید علیاصغر موسوی،اشارات74،ص 73
.jpg)